Meksyk 2002
Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca „Kyczera" to organizacja młodzieży łemkowskiej z terenu Legnicy i okolic. Działa od 1991 roku, od kwietnia 1992 roku jako stowarzyszenie społeczno - kulturalne. Do głównych celów stowarzyszenia należy ratowanie i propagowanie kultury łemkowskiej, inspirowanie badań naukowych w zakresie łemkoznastwa, prowadzenie działalności dokumentacyjnej, podejmowanie działań mających na celu przełamywanie stereotypów i uprzedzeń narodowościowych, szeroko rozumiana edukacja wielokulturowa, praca z młodzieżą i dziećmi, instytucjonalizacja życia kulturalnego i naukowego Łemków na Dolnym Śląsku.
Dorobek stowarzyszenia to własny budynek w centrum Legnicy, blisko 400 młodych ludzi zaangażowanych w prace na rzecz społeczności lokalnej, kilkaset koncertów, liczne imprezy kulturalne, wystawy, konferencje naukowe, konkursy dla dzieci i młodzieży.
Zespół prowadzi jedyne w Polsce Centrum Kultury Łemkowskiej z własną biblioteką, archiwum i izbą etnograficzną. Budynek, w którym mieści się Centrum został wykupiony przez stowarzyszenie na własność! Zrzeszona w zespole młodzież własnym sumptem dokonała drobnych remontów i adaptacji pomieszczeń. Opracowany i realizowany przez nią projekt pod nazwą „Centrum Kultury Łemkowskiej - otwarte miejsce spotkań" uhonorowany został nagrodą Fundacji Kultury w konkursie „Małe Ojczyzny - tradycja dla przyszłości".
„Kyczera" może poszczycić się licznymi sukcesami artystycznymi. Jest obecnie jedynym zespołem propagującym folklor łemkowski zarówno w formie autentycznej jak i stylizowanej. Koncertowała niemal w całej Europie (Bośnia – Hercegowina, Chorwacja, Jugosławia, Bułgaria, Portugalia, Rumunia, Włochy, Francja, Czechy, Słowacja, Ukraina, Niemcy, Węgry). W 2002 roku reprezentowała Polskę na międzynarodowych festiwalach folklorystycznych na Słowacji, w Rumunii i co szczególnie godne podkreślenia - na cyklu festiwali CIOFF w Meksyku. W 2003 roku na cyklu festiwali CIOFF we Francji (łącznie ponad 40 koncertów) i Czechach. W 2004 roku na Światowym Festiwalu Sztuk Ludowych w Huhhot (Chiny) i Festiwalu „Music World" we włoskim Fivizzano. Wielokrotnie nagrywała dla Polskiego Radia i Telewizji (emisje w 1 i 2 programie TVP oraz w 1 i 2 programie PR). Za swoje prezentacje nagradzana była między innymi na festiwalach w Kijowie, Santarem (Portugalia) i Zakopanem (Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich). Z uznawanego za jeden z najbardziej prestiżowych festiwali na świecie „Music World" przywiozła w 2004 roku aż dwie główne nagrody. Za całokształt swej działalności artystycznej nagrodzona została między innymi Rudolfiną - nagrodą Wojewody Legnickiego, Nagrodą im. Oskara Kolberga, wyróżnieniem Gabinetu Rady Ministrów Ukrainy, dyplomem Ministra Kultury a w 2004 roku prestiżową nagrodą PRO BUBLICO BONO. Kierownika „Kyczery" Jerzego Starzyńskiego za pracę z zespołem uhonorowano między innymi Nagrodą Fundacji Popierania Niezależnej Kultury Polskiej POLCUL z Australii.
Spośród licznych przedsięwzięć kulturalnych realizowanych przez zespół na szczególne wyróżnienie zasługują Europejskie Spotkania Mniejszości Narodowych i Etnicznych „Pod Kyczerą". Jest to największy międzynarodowy festiwal mniejszości narodowych organizowany w Europie. Impreza ta trwa od kilku do kilkunastu dni. Prezentacje festiwalowe odbywają się w różnych miejscowościach Dolnego Śląska, zarówno w miastach (Legnica, Wałbrzych, Polkowice, Wołów, Szczawno-Zdrój, Mieroszów, Głogów, Przemków, Złotoryja, Głuszyca, Sokołowsko), jak i w małych wioskach (Rudna, Michałów, Lisiec, Wysoka, Chobienia, Brennik i inne), których mieszkańcy na co dzień nie mają możliwości obcowania ze „światową" kulturą. Gośćmi „Kyczery" były już zespoły z Włoch, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Jugosławii, Chorwacji, Bułgarii, Ukrainy, Słowacji, Czech, Rosji, Cypru, Rumunii, Gruzji, Nowej Zelandii, Japonii, Meksyku, Togo, Sierra Leone, Mongolii i Kolumbii. Prezentacjom artystycznym towarzyszą animacje uliczne, warsztaty, wystawy, konferencje i sympozja naukowe. Imprezie co roku patronuje Polskie Radio i Telewizja, które zamieszczają na swej antenie obszerne relacje. Sprawna organizacja festiwalu możliwa jest dzięki współpracy z licznymi instytucjami na terenie Dolnego Śląska i za granicą (między innymi z Czeską Federacją Folkloru, „Domowiną" - Związkiem Serbów Łużyckich, Podduklańskim Centrum Kultury w Świdniku - Słowacja, Fundacją „Haltai - Gaspar" w Clui - Rumunia).
Godna podkreślenia jest działalność dokumentacyjna, wystawiennicza i naukowa Zespołu. Jego zbiory liczą kilkaset relacji, blisko tysiąc starych fotografii, kilka tysięcy dokumentów. Unikalny księgozbiór z literaturą poświęconą Łemkom i Łemkowszczyźnie liczy ponad 2000 woluminów. Z zasobów zespołu korzystają, obok członków stowarzyszenia, mieszkańcy Legnicy - uczniowie, studenci a nawet pracownicy naukowi (ci ostatni nawet z tak odległych ośrodków akademickich jak Łódź czy Warszawa).
Materiały zebrane przez zespół zostały wykorzystane w 2002 roku między innymi przez Uniwersytet Charlesa de Gaulea w Lille w przygotowanym dla sieci uczelni francuskich CD-Roomie „Lemkoviens. Derniers Mohicans d'Europe" i Brigham Young University z USA.
W latach 1997 - 2002 zespół był organizatorem kilku wystaw poświęconych osiedleniu Łemków na Dolnym Śląsku. Zgromadzone na nich eksponaty prezentowano między innymi w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Archeologicznym w Głogowie, Muzeum Okręgowym w Środzie Śląskiej, Miejskiej Bibliotece Publicznej w Legnicy. W lutym 2005 roku planowana jest ekspozycja zbiorów Zespołu w Muzeum Ziemi Lubińskiej.
Jednym z ważniejszych wydarzeń naukowych na Dolnym Śląsku w 2002 roku była Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Łemkowie u progu XXI wieku. Odrodzenie czy asymilacja?", zorganizowana przez zespół wspólnie z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Legnicy. Uczestnikami tej konferencji byli najwybitniejsi znawcy problematyki łemkowskiej z Polski i Ukrainy (między innymi dr Helena Duć-Fajfer i dr Ewa Michna z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Olha Bencz z Państwowej Akademii Muzycznej im. Piotra Czajkowskiego w Kijowie, dr Marek Dziewierski z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, dr Anna Krochmal z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie, prof. Rościsław Żerelik i dr Jerzy Żurko z Uniwersytetu Wrocławskiego, dr Halina Szczerba z Uniwersytetu im. Iwana Franka we Lwowie, dr Tomasz Wicherkiewicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).
Bardzo pozytywne recenzje środowisk naukowych zebrał wydany przez zespół „Słownyk lemkiwskoj howirky" Petra Pyrteja. Nagrana roku w 2003 roku płyta „za horamy, za lisami", kandydowała do miana Folkowego Fonogramu 2004 Roku w plebiscycie Polskiego Radia.
W latach 1999 i 2001 zespół był gospodarzem wyjazdowych posiedzeń Sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, a w 2002 roku wyjazdowego posiedzenia Komisji Kultury Sejmiku Dolnośląskiego.
W 2004 roku przy Zespole „Kyczera" rozpoczęła działalność grupa dziecięca - „Kyczerka".
Działalność zespołu to także sukcesy niewymierne - przełamywane bariery podziałów na „swoich" i „obcych", łzy wzruszenia w trakcie prezentacji dla mieszkańców domów dziecka, domów pomocy społecznej, osób niepełnosprawnych. To także promocja na olbrzymią skalę Dolnego Śląska i Polski na arenie międzynarodowej.
Lemkowski Zespół Pieśni i Tanca „Kyczera"
ul. Zofii Kossak 5
59-220 Legnica
Poland
E-mail: kyczera@wp.pl
Return to Lemkos Home Page
Document Information
Document URL: http://lemko.org/archive/kyczera2/kyczera.htm
E-mail: walter@lemko.org
Copyright © LVProductions, Ltd.
Originally Composed: May14th, 2005
Date last modified: January 29th, 2013